جایگاه یابی

افراد مختلفی در طول این سالها در مورد جایگاه یابی تعاریف مختلفی ارائه کرده اند که ما تعریف لاولاک  را در این حوزه استفاده کرده ایم :

جایگاه یابی به عنوان فرآیند یافتن و استقرار یک جای متمایز در بازار تعریف می شود که از نظر مشتریان پیشنهادات یک شرکت در مقایسه با جایگزین های رقابتی آن پیشنهاد، برتری دارد. (1984 ,Lovelock)

متاسفانه افرادی که در حوزه بازاریابی و بخصوص در مورد مشاوره های جایگاه یابی و برندینگ فعالیت می کنند در این زمینه تحقیقات مناسبی نداشته و صرفا روش خاصی را برای همه شرکت ها (چه مصرفی و چه B2B) در پیش می گیرند.

ما مقالات بسیاری را در زمینه بازاریابی در حوزه جایگاه یابی  بررسی کردیم  ( نزدیک به 40 مقاله معتبر در ژورنال های مختلف ) که جایگاه یابی به سه شاخه اصلی تقسیم خواهد شد .

  • جایگاه یابی محصول

    جایگاه یابی محصول معادل تحلیل بازاریابی در مورد تجزیه و تحلیل های نماینده خرید در مورد فروشنده است . هیل ، الکساندر و کراس  تجزیه و تحلیل های فروشنده را اینگونه تعریف می کنند: ” شناسایی ، تعریف و سنجش پتانسیل  فروشنده برای برآورده کردن احتیاجات خاص خریدار ” .

    به عبارت دیگر اگر یک تولید کننده بتواند با دقت ادراکات احتمالی و فعلی مشتری در مورد معیارهای محصولش در مقایسه با محصولات رقبا را تعیین کند اطلاعات جایگاه یابی بدست آمده درایجاد استراتژی و روش های بازاریابی ارزشمند است .

    هر محصول یا خدمتی که بوسیله یک سازمان بازاریابی ارائه می شود ‏، ویژگی ها ، مشخصات یا معیارهای خریدی را در برمی گیرد که ‏بوسیله مشتری درک می شود. برای مثال خریدار یاتاقان (بلبرینگ ) ‏ممکن است معیارهای از قبیل هزینه ، طول عمر یاتاقان ، بزرگی و ‏راحتی استفاده ازآن بر ارزیابی مشتری در تصمیم گیری برای خرید ‏یک برند خاص یاتاقان تاثیر می گذارند . ادراکات مشتری در مورد ‏جایگاه هر تامین کننده بر اساس این معیارها به طور قابل توجهی بر ‏تصمیم خرید مشتری اثر می گذارد . رتبه ای که تامین کننده بر اساس ‏این معیارها در نظر مشتری  دریافت می کند جایگاه محصول  تامین ‏کننده را تشکیل می دهد. (‏ Stiff & Khera, 1977 )

    برخی از استراتژی های جایگاه یابی محصول عبارتند از :

    • کیفیت
    • قیمت
    • قابلیت اطمینان
    • اندازه محصول
    • طراحی محصول
    • خدمات
    • پشتیبانی فنی

    در مورد جایگاه یابی محصول دوگام وجود دارد:

    1. تعیین معیارهای خریداران
    2. جایگاه یابی بر اساس معیارها
  • جایگاه یابی برند

    جایگاه یابی برند یک تصمیم استراتژیک مهم است  و می توان آن را به عنوان  “طراحی پیشنهادات و تصویر شرکت به منظور اشغال یک فضایی متمایز در ذهن بازار هدف ” تعریف نمود. (Hooley et al., 2007; Keller and Lehmann, 2006)

    جایگاه یابی برند مرتبط با جایگاه یابی شرکت است و ‏وابسته به قابلیت های کلیدی شرکت می باشد.‏ بنابراین شرکت ها لازم است قابلیت هائی را که پتانسیل این که یک منبع مزیت ‏رقابتی شوند را مشخص کنند و جایگاه یابی برندشان را حول این قابلیت ها ‏ایجاد کنند .

    مانند این مثال

    “هیچ کس تا به حال بدلیل خرید برند آی بی ام  اخراج نشده است” نشان می دهد که نقش برندهای مورد اعتماد در کاهش ریسک های شخصی مرتبط با یک تصمیم خرید سازمانی پررنگ است. حال که با این مفهوم آشنا شدید. به برخی از این ‏استراتژی ها در زمینه جایگاه یابی برندینگ می پردازیم. “

    • حضور جهانی
    • قیمت برتر
    • طول عمر
    • کیفیت درک شده
    • تصویر قابل تشخیص
    • رهبر بازار
    • جایگاه متمایز
    • سهم قابل توجه
  • جایگاه یابی شرکت

    وبستر (1991)” جایگاه یابی شرکت ” ‏ را اینگونه تعریف می کند : ” روش منحصر به فرد شرکت ‏برای ارائه ارزش به مشتریان ” . ‏ به عبارت دیگر جایگاه یابی ، موضوعی در استراتژی شرکت است نه تاکتیک های فروش. ‏

    مشتریان وقتی که یک استراتژی جایگاه یابی شرکت  را می بینند ، آنرا به خوبی تشخیص می دهند برای مثال شرکتی که روی قیمت تمرکز می کند و شرکتی روی ارائه خدمات جامع به مشتری تاکید دارد قابل تشخیص است.

    در ادامه برخی از استراتژی های جایگاه یابی شرکت آورده شده است.

    • شهرت
    • دامنه پیشنهادات
    • سادگی انجام تجارت
    • تمایز
    • مدیریت کیفیت
    • تحویل به موقع

مهم است که بخاطر بسپارید که جایگاه یابی می تواند برای هر یک از سطوح ذکر شده به کار گرفته شود که توضیحاتی برای هر سطح ارائه می شود:

  • شرکت ها :

برای مثال در صنعت خرده فروشی انگلستان رقبای اصلی عبارتند از : تسکو ، سینس بری و آسدا . بنابراین جایگاه یابی بر اساس این شرکت ها انجام می شود.

  • محصولات و خدمات :

همچنین جایگاه یابی را می توان در سطح محصول به کار برد همانطور که جایگاه یابی در مثال جاروبرقی دایسون در مقایسه با رقبایش جاروبرقی های هور و بوش انجام می شود.

  • برندها :

شاید جایگاه یابی رقابتی بیشتر در مورد هویت برندها بحث می کند : مانند برند کوکاکولا در برابر پپسی. و …  (کتاب جایگاه یابی هولی و همکاران 2016)

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *